जुम्ला — जुम्लाको कनकासुन्दरी गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष प्रेमकली बुढाले आफ्नै लगानीमा उत्पादन गरेका ५ हजार स्याउका बिरुवा गाउँपालिका भरिका १५ सय किसानलाई निःशुल्क वितरण गरेकी छन्। उनले व्यक्तिगत रूपमा लगानी गरेर स्थानीय किसानलाई आर्थिक रूपमा सबल बनाउन सहयोग पु¥याउने उद्देश्यले उक्त कदम चालेकी हुन्।

उपाध्यक्ष बुढाले कृषिमा आधारित अर्थतन्त्रलाई प्रवद्र्धन गर्न स्थानीय किसानलाई व्यावसायिक फलफूल खेतीतर्फ आकर्षित गराउने सोचका साथ स्याउका बिरुवा वितरण गरेको बताइन्। “गाउँपालिकाको बजेट केवल सिमित कार्यक्रममै खर्च गर्ने मात्र होइन, व्यक्तिगत रूपमा पनि गाउँको समृद्धि र कृषकको हितका लागि केही योगदान गर्नुपर्छ भन्ने लागेर मैले यो अभियान सञ्चालन गरेकी हुँ,” उनले भनिन्।

उक्त अभियानबाट लाभान्वित भएका किसानहरू निकै उत्साहित देखिएका छन्। गाउँपालिकाका विभिन्न वडाका कृषकहरूले उपाध्यक्ष बुढाले व्यक्तिगत रूपमा गरेको सहयोग किसानका लागि ठूलो राहत भएको बताएका छन्।

पालिकाका एक किसानका अनुसार, “हामी किसानलाई आर्थिक अभावका कारण राम्रा नर्सरीबाट बिरुवा ल्याउन कठिनाइ हुन्छ। यस्तो अवस्थामा उपाध्यक्ष ज्युले निःशुल्क बिरुवा वितरण गर्नु हामी सबैका लागि ठूलो राहत हो।”

यस्तै, अर्का किसान एकले पनि उपाध्यक्ष बुढाको प्रयासको प्रशंसा गर्दै भनिन्, “स्याउ खेतीमा हामीले धेरै सम्भावना देखेका छौं, तर राम्रो बिरुवा पाइएन भने उत्पादन राम्रो हुँदैन। यस्तो सहयोगले हामीलाई नयाँ ऊर्जा मिलेको छ।”

स्याउ खेती जुम्लाको प्रमुख आम्दानीको स्रोतहरूमध्ये एक हो। पछिल्लो समय जलवायु परिवर्तनका कारण स्याउ खेतीमा केही समस्या देखिएको भए पनि गुणस्तरीय बिरुवाको प्रयोगले उत्पादनमा वृद्धि गर्न सकिने कृषि विज्ञहरू बताउँछन्।

उपाध्यक्ष बुढाले पनि यही उद्देश्यका साथ गुणस्तरीय बिरुवा उत्पादन गरी वितरण गरेको बताइन्। “बाहिरबाट महँगो मूल्यमा बिरुवा ल्याएर किसानलाई आर्थिक भार दिने भन्दा आफैं उत्पादन गरेर निःशुल्क वितरण गर्दा किसानलाई प्रत्यक्ष राहत हुन्छ,” उनले भनिन्।

गाउँपालिकाले यसअघि पनि कृषि क्षेत्रलाई प्रवद्र्धन गर्न विभिन्न कार्यक्रम सञ्चालन गरे पनि किसानले स्थानीय सरकारको सहयोग पर्याप्त नभएको गुनासो गर्दै आएका थिए। तर, उपाध्यक्ष बुढाले व्यक्तिगत रूपमा नै पहल गरेर किसानलाई सहयोग गरेपछि यो कार्यले उदाहरणीय स्वरूप लिएको स्थानीय बासिन्दा जगदीश उपाध्याय वताउन्छन ।

यस कार्यक्रमलाई दीर्घकालीन रूपमा अघि बढाउने योजना रहेको उपाध्यक्ष बुढाले बताइन्। भविष्यमा पनि गाउँपालिकाभित्रै गुणस्तरीय स्याउका बिरुवा उत्पादन गरी स्थानीय कृषकलाई वितरण गर्ने लक्ष्य रहेको उनले जानकारी दिइन्।

“गाउँपालिकाको मात्र भर परेर सबै किसानलाई समेट्न सकिँदैन। त्यसैले व्यक्तिगत र सामुदायिक स्तरमा पनि यस्ता कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्छ। म भविष्यमा पनि किसानलाई आवश्यक पर्ने प्रविधि, तालिम, र अन्य स्रोतसाधन उपलब्ध गराउन निरन्तर लागि रहनेछु,” उनले भनिन्।

उपाध्यक्ष बुढाको व्यक्तिगत प्रयासले कनकासुन्दरी गाउँपालिकाका किसानहरूलाई आत्मनिर्भर बनाउने दिशामा महत्वपूर्ण योगदान गर्ने स्थानीय अगुवाहरू बताउँछन्। गाउँपालिका क्षेत्रका किसानहरूले यस्तो सहायताले आफूहरूलाई दीर्घकालीन रूपमा कृषि व्यवसायमा टिक्न मद्दत गर्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन्।