कर्णाली राजमार्गको अवस्था र सरकारको बेवास्ता

कर्णालीमा सडक छ, तर त्यो सडक सडकजस्तो छैन

कर्णाली प्रदेशको विकासका लागि सडकलाई मेरुदण्ड मानिन्छ। तर, यो क्षेत्रका सडकको अवस्था झन् दयनीय बन्दै गएको छ। मंगलबार काठमाडौँमा आयोजित कर्णालीका नारी स्वर कार्यक्रममा बोल्दै प्रतिनिधि सभा सदस्य छिरिङ ल्हामु लामा (तामाङ)ले कर्णाली राजमार्गको अवस्था र सरकारको उपेक्षाको विषयमा गम्भीर प्रश्न उठाइन्।

उक्त कार्यक्रममा बोल्दै माननीय लामाले भनिन्, “कर्णाली राजमार्ग राजमार्ग नै होइन। २०६१ सालमा निर्माण सुरु गरिएको यो राजमार्ग आजसम्म पनि स्तरोन्नतिको प्रतीक्षामा छ। ट्र्याक खोलिएको धेरै समय बितिसक्दा पनि यसले सडकको पूर्णता पाउन सकेको छैन।”

सडकको अवस्था दयनीय

कर्णाली राजमार्गको ट्र्याक खोलेर सडकको नाम दिएको झण्डै दुई दशक बितिसकेको छ। तर, यो राजमार्ग अहिले पनि सुरक्षाका दृष्टिले अत्यन्तै जोखिमपूर्ण रहेको छ। हिउँदमा धुलो र बर्षामा हिलोले यातायातमा अवरोध पुर्याउँछ। सडकको मर्मत र स्तरोन्नतिका लागि सरकारले पर्याप्त बजेट विनियोजन नगर्दा समस्या अझै विकराल बनेको छ।

सहरका गल्लीहरूमा अर्बौं बजेट खर्च भइरहेका बेला कर्णाली क्षेत्रका सडकलाई सरकारले उपेक्षा गरिरहेकोमा माननीय लामाले आक्रोश व्यक्त गरिन्। उनका अनुसार, “सहरका गल्लीहरूमा अर्बौंका टेन्डर खुल्छन्, तर कर्णालीमा एक करोड बजेट माग्दा पनि सरकार आनाकानी गर्छ।”

मर्मतका नाममा अर्बौं खर्च, तर सुधार कहिँ कतै देखिएन

कर्णाली राजमार्गको मर्मतका लागि सरकारबाट प्रत्येक वर्ष अर्बौं रुपैयाँ खर्च गरिन्छ। तर, यो खर्चको प्रभाव ठोस रूपमा देखिएको छैन। लामाले भनेअनुसार  कर्णाली राजमार्गमा गत वर्ष मात्रै कर्णाली राजमार्गको मर्मतमा पाँच अर्ब रुपैयाँ खर्च गरिएको भनियो। तर, अहिले पनि अवस्था उस्तै छ। यो राजमार्ग हिउँदमा चल्नै नसक्ने र वर्षामा अझै जोखिमपूर्ण हुन्छ।

कर्णाली प्रदेशका सडकहरूमा सरकारको प्राथमिकता नरहेको संकेत गर्दै उनले भनिन्, “सडक भनेको विकासको मेरुदण्ड हो भन्ने कुरा सरकारले बुझेन। कर्णालीका कुनै पनि सडक राम्रोसँग बनाइएको देखिँदैन।”

विकासका लागि कर्णालीमा ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता

कर्णाली प्रदेश नेपालको सबैभन्दा दुर्गम र पछाडि परेको क्षेत्र हो। यहाँका जनतालाई आधारभूत सुविधा प्रदान गर्न सडकले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ। तर, दशकौं बितिसक्दा पनि कर्णाली राजमार्गले अपेक्षित रूपमा विकासको मुहार फेर्न सकेको छैन।

कर्णालीका लागि सडक मात्र यातायातको साधन होइन, यो क्षेत्रका मानिसहरूको जीवन र आर्थिक गतिविधिका लागि अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण छ। माननीय लामाका अनुसार, “सडकले मात्र कर्णालीको परिवर्तन सम्भव छ। तर, सरकारको नीति र प्राथमिकतामा कर्णालीका सडकहरू परेको देखिँदैन।”

छिरिङ ल्हामु लामा कर्णालीको जुम्ला जिल्लाबाट प्रतिनिधित्व गर्ने युवा सांसद हुन्। उनी माओवादी केन्द्रबाट प्रतिनिधि सभामा निर्वाचित भएकी हुन्। लामाले कर्णालीका जनताको विकास र अधिकारका लागि आवाज उठाउँदै आएकी छन्।

उक्त कार्यक्रममा लामाले कर्णालीको विकासका लागि सरकारलाई दबाब दिन आफू सधैं तत्पर रहने प्रतिबद्धता जनाइन्। “कर्णालीको विकासबिना देशको समृद्धि सम्भव छैन। यसलाई बुझ्न सरकारलाई म बारम्बार सम्झाउने छु,” उनले भनिन्।

सरकारको ध्यान कहिले जान्छ ?

कर्णाली प्रदेशको विकासका लागि सरकारले आवश्यक बजेट विनियोजन नगर्दा यहाँका जनता अन्यायमा परिरहेका छन्। सहरमा सामान्य कामका लागि अर्बौं रुपैयाँ खर्च गर्न तयार सरकार कर्णालीका आधारभूत संरचनाका लागि पनि तत्पर देखिँदैन।

सांसद लामाले यो अन्यायलाई रोक्न सरकारलाई आग्रह गरिन्। उनले भनिन्, “कर्णालीको विकासका लागि सरकार गम्भीर बन्नैपर्छ। यहाँका सडकहरूको स्तरोन्नति नगरेसम्म कर्णालीका जनताको जीवनस्तर उकास्न सम्भव छैन।”

यो भनाइले कर्णाली राजमार्गको अवस्था र सरकारको दृष्टिकोणप्रति प्रश्न खडा गरेको छ। यदि सरकारले यथाशीघ्र ध्यान नदिए, कर्णाली प्रदेशको विकासको सपना अझै अधुरै रहने छ।

कर्णालीका सडकहरूको अवस्था सुधार्न सरकारको तत्काल ध्यान जान आवश्यक छ। कर्णाली राजमार्ग मात्र होइन, यस क्षेत्रका अन्य सडकहरूको पनि स्तरोन्नति र मर्मतको आवश्यकता छ। यसका लागि आवश्यक बजेट विनियोजन गर्दै सरकारले दिगो विकासका योजनाहरू अघि बढाउनुपर्छ। विकासका लागि कर्णालीका जनप्रतिनिधि र संघीय सरकारबीच सहकार्य अपरिहार्य छ। कर्णालीका जनताको भरोसालाई सम्मान गर्दै सरकारले दिगो विकासतर्फ अग्रसर हुनुपर्ने आवश्यकता आजको प्रमुख चुनौती बनेको छ।