जुम्ला: देशभर साक्षरता घोषणा अभियानले तीव्रता पाइरहेका बेला जुम्ला जिल्लाको तिला गाउँपालिकाले भने साक्षरता जस्तो महत्वपूर्ण अभियानलाई ओझेलमा पारेर खेलकुदमा ठूलो धनराशि खर्च गरेको छ। यसपालि तिला गाउँपालिकाले उपाध्यक्ष कप भलिबल तथा देउडा प्रतियोगिता आयोजना गरी उत्सव मनायो, तर यथार्थमा यो आयोजनालाई फजुल खर्चको संज्ञा दिइएको छ। स्थानीय युवादेखि नागरिकसम्मले पालिकाको प्राथमिकता र साक्षरता अभियानप्रतिको बेवास्ताको आलोचना गरेका छन्।

तिला गाउँपालिकाले उपाध्यक्ष कपको नाममा ९ वटा वडा स्तरीय पुरुष भलिबल र महिला देउडा प्रतियोगिता सम्पन्न गरेको थियो। प्रतियोगितामा भलिबलतर्फ वडा नं १ ले प्रथम र वडा नं ४ ले दोस्रो स्थान प्राप्त गरे। देउडामा भने बाहिरी कलाकारहरूको प्रस्तुति राख्न पालिकाले अनावश्यक खर्च गरेको भन्दै स्थानीय युवाहरूले असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन्। उनीहरूको भनाइमा, साक्षरता जस्तो महत्वपूर्ण कार्यलाई प्राथमिकतामा नराखेर यसरी खेलकुदमा ध्यान दिनु अनुचित हो।

साक्षरता घोषणा अभियानमा तिला गाउँपालिकाको ढिलासुस्ती

देशभर साक्षरता अभियानले तीव्रता पाइरहेको भए पनि जुम्ला जिल्लाले भने यसमा पछि परेको छ। अहिले देशका ६५ जिल्ला र ६०० भन्दा बढी स्थानीय तहले साक्षरता घोषणा गरिसकेका छन्, तर जुम्ला जिल्लाका आठ पालिकामध्ये तिला र गुठिचौर गाउँपालिकाले मात्र यो महत्त्वपूर्ण घोषणामा अघि बढ्न सकेका छैनन्। यिनै दुई पालिकाका कारण जुम्ला जिल्ला साक्षर जिल्ला घोषणामा पछाडि परेको हो।

तिला गाउँपालिकामा साक्षरता घोषणा अभियानमा ढिलाइ हुनुको कारण उपाध्यक्ष, कर्मचारी र अध्यक्षबीचको आपसी विवाद रहेको स्थानीय अगुवाहरू बताउँछन्। साक्षरता कार्यक्रमलाई प्राथमिकता दिने भन्दै सरकारी निर्देशिकाहरू जारी भए पनि तिला गाउँपालिकाले यो विषयलाई सायद गम्भीरताका साथ नलिएको देखिन्छ। विद्यालय शिक्षाको पहुँच र वयस्क साक्षरताका लागि विभिन्न संघ-संस्थाले काम गरिरहेका छन्, तर तिला गाउँपालिकाको नेतृत्वमा देखिएको द्वन्द्वले गर्दा साक्षरता घोषणा अलपत्र परेको छ।

फजुल खर्च र आर्थिक भारको आरोप

साक्षरता जस्तो आधारभूत आवश्यकता पूरा नगरेर खेलकुद र महोत्सवमा ध्यान दिनु तिला गाउँपालिकाको लागि उपयुक्त नभएको स्थानीयहरूले बताएका छन्। विशेष गरी देउडा प्रतियोगितामा बाहिरी कलाकार बोलाएर अनावश्यक रकम खर्च गरिएको भन्दै पालिका कार्यालयलाई आर्थिक भार परेको उनीहरूको आरोप छ। बाहिरी कलाकारहरूलाई ल्याउन पालिकाले पर्याप्त बजेट छुट्याएको थियो, जसको कारण पालिकाको अन्य महत्वपूर्ण कार्यहरू प्रभावित हुन सक्ने सम्भावना रहेको छ।

तिला गाउँपालिकामा यसरी हुने फजुल खर्चले गर्दा विकास र शिक्षामा लगानी गर्ने स्रोत घट्ने खतरा छ। साक्षरताको अभियान भनेको एक आधारभूत सामाजिक र आर्थिक आवश्यकता हो, जसको प्रभाव दीर्घकालसम्म रहन्छ। यस अभियानलाई प्राथमिकतामा नराखेर प्रतियोगिता र महोत्सवमा धेरै खर्च गर्नु गलत भएको स्थानीय युवा नेताहरू बताउँछन्।

नागरिकको ध्यानाकर्षण र असन्तुष्टि

यस घटनाले गर्दा तिला गाउँपालिकाका बासिन्दाहरूमा असन्तुष्टि बढेको छ। खेलकुदमा लगानी गर्ने भन्दै साक्षरता जस्तो आधारभूत आवश्यकतालाई बेवास्ता गर्नु पालिकाको गल्ती भएको उनीहरूको तर्क छ। यस्तै स्थानीय युवाहरूले समेत पालिका प्रमुख र उपाध्यक्षलाई ध्यानाकर्षण गराउँदै साक्षरता अभियानलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने माग गरेका छन्।

तिला गाउँपालिकाले साक्षरता घोषणा नगरी खेलकुद प्रतियोगिता आयोजना गरेको यो कदमलाई लिएर स्थानीयहरूले तीव्र आलोचना गरेका छन्। उनीहरूका अनुसार पालिकाको नेतृत्वको प्राथमिकता स्पष्ट हुनु आवश्यक छ। खेलकुद र मनोरञ्जन समाजका लागि आवश्यक भए पनि तिला जस्तो साक्षरता घोषणामा पछि परेको पालिकाका लागि अहिलेको प्राथमिकता भनेको साक्षरता हो।

पालिकाको कदम र सुधारको आवश्यकता

तिला गाउँपालिकाले साक्षरता घोषणा प्रक्रिया अघि बढाउन अझै समय लाग्ने हो भने यसले पालिकालाई मात्र नभएर सम्पूर्ण जुम्ला जिल्लालाई पछि पार्नेछ। यस कार्यलाई अघि बढाउन पालिकाको नेतृत्वमा सुधार गर्नुपर्छ, र साक्षरता अभियानलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ। यदि तिला र गुठिचौर गाउँपालिकाले साक्षरता घोषणा गरे, जुम्ला जिल्ला पनि साक्षरता अभियानमा अघि बढ्न सक्छ।

यसरी फजुल खर्च गरेर गरिने गतिविधिहरूले शिक्षा, स्वास्थ्य, र विकास जस्ता महत्त्वपूर्ण क्षेत्रमा नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ। तसर्थ, अब पालिकाले साक्षरतामा ध्यान केन्द्रित गर्दै शिक्षा र अन्य आधारभूत आवश्यकताहरूमा लगानी गर्नुपर्छ भन्ने स्थानीयहरूको माग रहेको छ।

तिला गाउँपालिकाले साक्षरता घोषणा नगरेको अवस्थामा खेलकुदको नाममा ठूलो रकम खर्च गर्नु अनुचित भएको भन्दै स्थानीयहरूले असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन्। अब पालिकाले साक्षरता अभियानलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गर्नु र समुदायको अपेक्षाअनुसार व्यवहार गर्नुपर्छ। शिक्षा र साक्षरता जस्तो दीर्घकालीन प्रभाव पार्ने क्षेत्रमा लगानी गरेर मात्र तिला गाउँपालिकाले सही दिशा लिन सक्नेछ।